H Mεσσήνη με τα μάτια των κατοίκων της
Της Γεωργίας Οικονομοπούλου
Πέρασα αρκετές ημέρες εξερευνώντας τη Μεσσήνη. Ξεκινώντας από την ιστορική πλατεία με το ρολόι, περιδιάβηκα τους δρόμους του εμπορικού της κέντρου, θαύμασα κτίσματα από την εποχή της… «Μεθυσμένης Πολιτείας», ζαλίστηκα από το έντονο κυκλοφοριακό της, έζησα το τσιγγάνικο στοιχείο, ζωηρό στο Νησί, σκέφτηκα πάνω στην πολεοδομία της, έκανα βόλτες στην Μπούκα και στις καλλιέργειες. Συνάντησα ανθρώπους οι οποίοι, ο καθένας με τον τρόπο του, χωρίς αναγκαστικά να συμφωνούν, αγαπούν την πόλη. Μου μίλησαν για τα στοιχεία της Μεσσήνης που έχουν εγγραφεί στην καρδιά τους, αλλά και για εκείνα που θα ήθελαν άμεσα να αλλάξουν για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής.
Ο Δημήτριος Βαλαβάνης, με την ωραία πένα και τις μνήμες παλαιότερων εποχών. Ο Γιάννης Πλατάρος, οικονομολόγος – μαθηματικός, διευθυντής του Λυκείου Μεσσήνης, που εστίασε σε συγκεκριμένες προτάσεις. Η Κατερίνα Χριστοπούλου, διευθύντρια του μοναδικού εντύπου που εκδίδεται στη Μεσσήνη, του free press «Κλειδί». Ο υπεύθυνος του Δημοτικού Αναγνωστηρίου, Περικλής Μουρίκης, αλλά και ο νοσηλευτής Γιάννης Κοντοζαμάνης, που χωρίς να έχει ρίζα καταγωγής επέλεξε να ζει στο Νησί, μιλούν στο «Θ» για τη δική τους Μεσσήνη.
Δημήτριος Βαλαβάνης
«Βλέπουμε τον κάμπο χέρσο
και μελαγχολούμε»
«Στα γραπτά μου τη Μεσσήνη την αποκαλώ “η μικρή μας πόλη”. Είναι η δεύτερη σε πληθυσμό μετά την Καλαμάτα, είναι χαρακτηριστική. Νησί η Μεσσήνη για τους ντόπιους, από τα ποτάμια που πλημμύριζαν στον κάμπο, έφταναν μέχρι τα σπίτια και απέκλειαν την περιοχή. Από την αρχαία πόλη πήρε το όνομα Μεσσήνη, ίδια ρίζα με τη Μεσσήνα της Κάτω Ιταλίας, με την οποία οι δεσμοί συνεχίζονται μέχρι σήμερα.
Αγροτική ήταν πάντα η πόλη μας, πλούσια σε αγαθά, σε σταφίδες, σε σύκα, σε λάδια, σε κρασιά, κάποτε σε μετάξι και, βέβαια, σε ρύζι. Πρώτοι οι Βενετσιάνοι καλλιέργησαν ρύζι εδώ, για αιώνες συνεχίστηκε η παραγωγή. Ήταν ένα εισόδημα καλό και το προϊόν μας άριστο. Βλέποντας τώρα τον κάμπο να είναι χέρσος, γεμάτος καλάμια, εμείς οι παλιοί μελαγχολούμε. Δυο - τρεις νοσταλγοί της ρυζοκαλλιέργειας ακόμα επιμένουν.
Δεν έχω δει μεγάλες αλλαγές στη Μεσσήνη στην πορεία των ετών. Εκείνο που θυμάμαι, είναι ότι παλιά, η μικρή μας πόλη είχε κάποιες οικογένειες μεγάλες, πολιτικούς και εμπόρους, όπως ο Φεσσιάς ο γερουσιαστής, οι Οικονομοπουλαίοι, πολιτικοί κι αυτοί, Μιχαλοπουλαίοι, Μακαρούνηδες, Φιλιόπουλοι, Φωτόπουλοι, Νικητόπουλοι, ο Σωτήρης Πατατζής. Μετά την κατοχή, είχαμε μια αλλοίωση στην κοινωνία της Μεσσήνης. Οι μεγάλες οικογένειες έφυγαν για την Αθήνα. Ήταν οι πλούσιοι, οι μόνοι στην πόλη που φορούσαν γραβάτα, είχαν μπαστούνι και πήγαιναν στο καφενείο του Μπάουλη. Η δεύτερη τάξη, οι επαγγελματίες, πήγαιναν απέναντι στη Λέσχη και η τρίτη τάξη, οι εργάτες, πήγαιναν στα ταβερνάκια. Αυτές οι τάξεις έχουν ισοπεδωθεί τώρα.
Σαν πρωτεύουσα της επαρχίας Μεσσήνης, το Νησί παρουσίαζε έντονη εμπορική κίνηση. Όλες οι επαρχίες κατέβαιναν με τα ζώα για να ψωνίσουν στα μαγαζιά του Νησιού. Μετά, βγήκε το αυτοκίνητο και ο κόσμος πάει στην Καλαμάτα.
Ανθρώπους των γραμμάτων και των τεχνών έβγαλε αρκετούς η Μεσσήνη. Η Κική Δημουλά, ο ακαδημαϊκός Στασινόπουλος, ο Γιώργος Μαρκόπουλος, ο Στέφανος Ληναίος, ο Περικλής Αλμπάνης, πολλοί. Οι περισσότεροι δεν έμειναν στη Μεσσήνη.
Η Μεσσήνη είναι και η Μπούκα, η όμορφη, ατέλειωτη παραλία της. Εκεί επιχειρείται τώρα να προχωρήσει η πολεοδόμησή της, κάτι το οποίο θεωρώ θετικό, θα αλλάξει ο τόπος. Θα δώσει προοπτικές».
Γιάννης Κοντοζαμάνης
«Χαίρομαι που τα παιδιά μου
μεγάλωσαν στη Βουρκολία»
«Δεν είχα ρίζα στη Μεσσήνη. Την επέλεξα για να ζήσω, λόγω του ότι είχα τέσσερα παιδιά και ήθελα να μεγαλώσουν στη φύση και σε μια περιοχή που δεν αναπτύσσεται. Για μένα η ανάπτυξη και η ανάπλαση είναι καταστροφή. Δεν μπορεί να ξαναπλάσεις τα πράγματα. Σκέφτηκα ότι, αφού υπάρχουν οι τσιγγάνοι, δε θα υπάρχει καταστροφική ανάπτυξη.
Την επέλεξα γιατί είναι μια πόλη που έχει σχολεία, που έχει όλα όσα χρειάζεται μια οικογένεια και είναι κοντά στην Καλαμάτα. Δε θέλησα να υποθηκεύσω τη ζωή μου φτιάχνοντας ένα σπίτι με το μεγάλο κόστος που έχει η Καλαμάτα. Στη Μεσσήνη αγοράσαμε ένα χτήμα, φτιάξαμε ένα σπίτι και τα παιδιά μου έπαιξαν στα χτήματα, έπαιξαν στο ρέμα του Ρύακα, μεγάλωσαν κάνοντας μπάνιο στην Μπούκα, ανάβοντας φωτιές με τους φίλους τους στην παραλία, ζώντας πραγματικά, όχι μέσα από το κομπιούτερ.
Αρνητικά υπάρχουν. Τα αεροπλάνα, ο θόρυβος, η υγρασία. Τα τελευταία χρόνια με έχουν κλέψει είκοσι φορές. Αλλά δεν παραβίασαν την ψυχή των παιδιών μου, όπως θα παραβιαζόταν σε μια μεγάλη πόλη. Χαίρομαι που τα παιδιά μου μεγάλωσαν στη Βουρκολία και όχι στα Goody’s στην πλατεία της Καλαμάτας. Χαίρομαι που τα παιδιά μου μεγάλωσαν με φίλους αγρότες, τσιγγάνους, Αλβανούς και έτσι δεν απόκτησαν αυτό το δήθεν και το κυριλέ.
Μόλις 12 χλμ. από την Καλαμάτα μπορείς να ζήσεις καταστάσεις χαλαρές. Έχεις τη δυνατότητα να παράγεις, να έχεις αυτονομία στο μέτρο του δυνατού, δεν έχεις τα μεγάλα κόστη της πόλης. Με πολύ λίγα λεφτά μπορείς να έχεις μια ζωή ανθρώπινη. Η Μεσσήνη έχει κι ένα άλλο, κρατάει τις παραδόσεις. Μια περιφορά Επιταφίου, και ειδικά του Αγίου Δημητρίου, είναι αξέχαστη. Θυμίζει εποχή Παπαδιαμάντη.
Η Μεσσήνη δεν είναι για τουρίστες κατανάλωσης, είναι πόλη για να ζήσεις».
Περικλής Μουρίκης
«Η Μεσσήνη έχει μείνει
σε ένα ρυθμό παλαιότερο»
«Παλιοί Νησιώτες είναι οι γονείς μου. Εδώ γεννήθηκα, εδώ μεγάλωσα. Είναι τα πατρογονικά μου εδάφη και τα αγαπώ. Πιστεύω, και σε ένα βράχο να έχεις γεννηθεί, τον αγαπάς, τον τιμάς.
Πηγαία είναι η αγάπη μου για την παραλία της Μεσσήνης, εκεί που έκανα τις διακοπές μου από 3 ετών μέχρι 13, στα πρόχειρα σπίτια που είχαμε φτιάξει στη θάλασσα.
Στον επισκέπτη που πρώτη φορά έρχεται στη Μεσσήνη, θα του έλεγα να προσέξει το πάρκο, την ιστορική πλατεία, να δει το ρολόι σήμα κατατεθέν της πόλης, να περιπλανηθεί στους δρόμους με τα μαγαζιά και να δώσει χρόνο για να γνωρίσει τους ανθρώπους που έχει αναδείξει η Μεσσήνη, ανθρώπους σημαντικούς που έλκουν την καταγωγή τους από το Νησί. Ο Μιχαήλ Στασινόπουλος, ο Στέφανος Ληναίος, ο Σωτήρης Πατατζής, η Κική Δημουλά. Προβλήματα υπάρχουν, αλλά το βασικό αυτή τη στιγμή είναι η ανεργία. Επίσης, η έλλειψη εξέλιξης. Η πόλη έχει μείνει σε ένα ρυθμό παλαιότερο. Έχει μείνει στάσιμη.
Το θέμα του δρόμου, από Μεσσήνη προς Καλαμάτα αλλά και προς Μπούκα είναι σοβαρό. Όταν πρωτοφτιάχτηκε, αναρωτιούνταν οι ντόπιοι “τόσο μεγάλος δρόμος τι χρειάζεται;”. Να, όμως, που τώρα δεν είναι επαρκής. Αυτό που θα ήθελα να δω στο εξής είναι μεγαλύτερη έμφαση στα πολιτιστικά, με αξιοποίηση και της Αρχαίας Μεσσήνης».
Κατερίνα Χριστοπούλου
«Είναι ωραία να ζεις στη Μεσσήνη»
«Η Μεσσήνη, όπως κάθε μικρή επαρχιακή πόλη, έχει τις ιδιαιτερότητές της, θετικές και αρνητικές. Προτιμώ να εστιάζω στα θετικά της πόλης όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα. Θετικό βρίσκω ότι είναι μια ήσυχη πόλη, με αργούς ρυθμούς, που σε βοηθά να λειτουργείς πιο χαλαρά κι ανθρώπινα. Υπάρχουν προσωπικές σχέσεις, βγαίνεις και πάντα βρίσκεις ανθρώπους να χαιρετήσεις, να μιλήσεις, δεν πρέπει να κλείσεις ραντεβού για να πιεις έναν καφέ. Υπάρχουν παρέες. Η Μεσσήνη είναι μια ωραία πόλη για να την περπατήσεις. Στα σοκάκια της θα δεις ωραίες αυλόπορτες, παλιά αρχοντικά, γωνιές όμορφες. Πολύ σημαντικό για μένα είναι ότι βρίσκεται κοντά στη θάλασσα. Είναι μια διέξοδος. Με τη θάλασσα της Μεσσήνης έχω συνδέσει τη ζωή μου, τα καλά και τα άσχημα, εκείνη είναι που θα φωτίσει τη χαρά μου και θα απαλύνει τη στενοχώρια μου. Ο ορίζοντας της θάλασσας δίνει ορίζοντα και στη σκέψη, στον τρόπο ζωής, στην καθημερινότητα.
Είναι αλήθεια, από την άλλη, ότι οι επιλογές για ψυχαγωγία είναι περιορισμένες. Δεν έχουμε έναν κινηματογράφο, δεν έχουμε πολλές διεξόδους πολιτισμού. Η νοοτροπία των ντόπιων είναι ένα θέμα, που πιστεύω όμως ισχύει γενικότερα στις μικρές πόλεις. Ενώ όλοι γκρινιάζουμε για το διπλανό μας, για τη συμπεριφορά του, θα ήταν πιο εποικοδομητικό να ξεκινήσουμε από τον ίδιο μας τον εαυτό. Να γινόμαστε καλύτεροι απέναντι στους άλλους και θα γίνει αναπόφευκτα αμοιβαίο.
Στη Μεσσήνη, επέστρεψα μετά τις σπουδές μου, για να κάνω ένα διάλειμμα μερικών μηνών. Τελικά, δεν ήθελα να φύγω. Αν μπορέσει κάποιος να δει τα πλεονεκτήματα που του δίνει μια μικρή πόλη στην ποιότητα ζωής και να τα αξιοποιήσει, αν καταφέρει να έχει μια μικρή παρέα δικών του ανθρώπων –με ουσιαστικό τρόπο, που είναι δύσκολο, αλλά όχι ακατόρθωτο- είναι ωραία να ζεις στη Μεσσήνη».
Γιάννης Πλατάρος
«Πρωτοβουλίες μικρού κόστους
και πολλαπλάσιου οφέλους»
«Έχοντας ασχοληθεί με τα κοινά αρκετά χρόνια, έχω στο μυαλό μου τι πρέπει να γίνει για να αναπτυχθεί αυτή η πόλη. Το θέμα είναι αν μες την απίστευτη οικονομική δυσπραγία μπορεί να γίνει κάτι σε αυτή την κατεύθυνση. Νομίζω ότι μπορούν να γίνουν χιλιάδες πράγματα ελαχίστου κόστους και πολλαπλασίου οφέλους. Ακολουθούν κάποιες προτάσεις:
Να προχωρήσει με το μέγιστο δυνατό ρυθμό η πολεοδόμηση της Μπούκας. Ευτυχώς ο δήμαρχος το έχει θέσει στους πρώτους στόχους του και μάλλον είμαστε τυχεροί που είναι της “σχολής Παύλου Πτωχού”.
Να προχωρήσει η υλοποίηση του Ριζόμυλος –Καλαμάτα.
Να επισπευσθεί η υλοποίηση του δρόμου Λάμπαινα –Αρχαία Μεσσήνη.
Να κατασκευαστεί προτομή του κ. Πέτρου Θέμελη και να τοποθετηθεί στο κεντρικό Πάρκο της Μεσσήνης και μια άλλη στην Αρχαία Μεσσήνη. Ένας λόγος παραπάνω που είναι εν ζωή και πλήρους υγείας και δραστηριότητας ο κ. Καθηγητής, να το κάνουν τώρα και να το χαρεί κι αυτός άλλα 100 χρόνια.
Να μονοδρομηθεί η Σταδίου, να είναι μόνο έξοδος, να αυξηθεί το πλάτος των πεζοδρομίων της, να αναβαθμιστεί με καλλωπιστικά δενδρύλλια.
Να αξιοποιηθεί η γέφυρα Παμίσου και να γίνει ποδηλατόδρομος μέχρι τις εκβολές του, όπου θα είναι η νέα γέφυρα και από εκεί μέχρι την Μπούκα και την Ανάληψη. Εννοείται, ότι οι... μπουγάδες που καλωσορίζουν τον επισκέπτη της πόλης στο διάβα του Παμίσου, πρέπει να πάνε στα ενδότερα.
Να φτιαχτεί με πρωτοβουλία της Δημοτικής Αρχής εθελοντικό σώμα Δημοτικής Αστυνομίας, με στελέχωση από υγιείς συνταξιούχους εφέδρους. Με κάποιες χορηγίες σε υλικό και βενζίνη μπορεί να έχουμε αποτελεσματική αστυνόμευση σε μια περίοδο που τη χρειαζόμαστε –ιδίως στα χωριά- οσοδήποτε άλλο.
Γυμνάσια και Λύκεια του Δήμου να λάβουν ονόματα σημαντικών διασήμων συμπατριωτών μας των γραμμάτων».
Σχόλια