Ακριβοθώρητα έργα Σαγκάλ στη Μεσσήνη
Να, λοιπόν, που ένα μουσείο σε μια μικρή πόλη μπορεί να κάνει θαύματα. Εδώ και τρεις μήνες, το Μουσείο Τάκη Κατσουλίδη στη Μεσσήνη των 11.000 κατοίκων παρουσιάζει 28 πρωτότυπες λιθογραφίες του κορυφαίου ζωγράφου και χαράκτη Μαρκ Σαγκάλ!
Οι περισσότερες λιθογραφίες παρουσιάζουν θέματα τα οποία είχαν απασχολήσει τον Σαγκάλ σε όλη τη μακρά καλλιτεχνική του πορεία, όπως η «Βίβλος», οι «Χίλιες και μια νύχτες», το «Τσίρκο», το «Δάφνις και Χλόη», εικόνες της Παλαιάς Διαθήκης Τα έργα έρχονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα από την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, χάρη στην πρωτοβουλία αλλά και την επιμονή του ζωγράφου και χαράκτη Τάκη Κατσουλίδη. Οι λιθογραφίες ενός από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, οι περισσότερες φιλοτεχνημένες (με αφιέρωση) ειδικά για την Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας, παρουσιάζουν θέματα τα οποία είχαν απασχολήσει τον Σαγκάλ σε όλη τη μακρά καλλιτεχνική του πορεία, όπως η «Βίβλος», οι «Χίλιες και μία νύχτες», το «Τσίρκο», «Δάφνις και Χλόη», εικόνες της παλαιάς Διαθήκης κ.ά. Τα επέλεξε η ιστορικός τέχνης Ευρυδίκη-Μιλσανί Τρισόν, η οποία υπογράφει και τα κείμενα που συνοδεύουν την έκθεση. Ο Τάκης Κατσουλίδης έβλεπε τον Μαρκ Σαγκάλ (1887-1985) να περπατά στην αγορά του Παρισιού όταν ο νεαρός εικαστικός σπούδαζε στην Beaux Arts τη δεκαετία του '60. Τον θαύμαζε απεριόριστα, αλλά ποτέ δεν τόλμησε να πάει να του μιλήσει. Αργότερα έτυχε να δουλέψει και ο Ελληνας χαράκτης στο λιθογραφείο του Φερνάν Μουρλό, όπου έκανε τις λιθογραφίες του και ο Πικάσο και ο Σαγκάλ.
«Οταν κρατώ στα χέρια μου μια λιθογραφική πέτρα είτε μια πλάκα χαλκού νομίζω πως αγγίζω ένα αντικείμενο με υπερφυσικές δυνάμεις», περιέγραψε ο Σαγκάλ τη σχέση του με τη χαρακτική. «Μου φαίνεται πως μπορώ να τοποθετήσω επάνω της όλες τις θλίψες και τις χαρές μου, όλα όσα διαπέρασαν τη ζωή μου»...
Στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας φυλάσσονται έργα και του Τάκη Κατσουλίδη. «Ηδη από το 1965 όταν και βραβεύτηκα στη Σχολή Καλών Τεχνών άρχισαν να αγοράζουν έργα μου. Διατηρούν ένα ολόκληρο ντοσιέ», δηλώνει.
Δύο χρόνια μετά τα εγκαίνια του μουσείου που φέρει το όνομά του, ο Τάκης Κατσουλίδης επισκέφτηκε την Εθνική Βιβλιοθήκη στο Παρίσι με ένα αίτημα. Να δανειστεί έργα του Σαγκάλ. Η ανταπόκρισή τους στην αρχή ήταν θετικότατη. Η έκθεση προγραμματίστηκε να «ανοίξει» το φθινόπωρο του 2007. Ομως το καλοκαίρι που προηγήθηκε, κάηκε η μισή Πελοπόννησος και οι Γάλλοι φοβήθηκαν να στείλουν τα έργα. Μεσολάβησε ο πρέσβης μας στην UNESCO Γ. Αναστασόπουλος και κινήθηκε εκ νέου η υπόθεση.
«Επιπλέον θεωρούσαν εσφαλμένα ότι το μουσείο δεν πληρούσε τις προϋποθέσεις για μια τέτοια έκθεση. Ομως διαθέτει όλες τις προδιαγραφές ενός μουσείου Μοντέρνας Τέχνης. Τα έργα είναι ευαίσθητα, χρειάζονται πολύ λίγο φως. Οταν γυρίσουν στο Παρίσι θα πρέπει να μπουν στο σκοτάδι για τρία χρόνια. Το διάστημα αυτό δεν θα ξαναβγούν στο φως για να μη χαλάσουν», εξηγεί ο Τάκης Κατσουλίδης, τονίζοντας ότι και στη Μεσσήνη τα έργα παρουσιάζονται με ειδικό χαμηλό φωτισμό.
Το Μουσείο Τάκη Κατσουλίδη άνοιξε το 2002 στο νεοκλασικό που στέγαζε το πρώην Δημαρχείο Μεσσήνης. Το κτίριο παραχώρησε ο δήμος, ενώ ο καλλιτέχνης χάρισε συνολικά 220 έργα (200 χαρακτικά και 20 ζωγραφικά), 6 λευκώματα τέχνης, 1 πιεστήριο λιθογραφίας του 19ου αιώνα, μήτρες ξυλογραφίας κ.ά.
Στόχος του μουσείου -που λειτουργεί όλο το χρόνο- είναι αφ' ενός να παρουσιάζει το σύνολο του έργου του γνωστού ζωγράφου-χαράκτη στη γενέτειρά του και αφετέρου να αποτελέσει έναν πυρήνα πολιτιστικό που θα συμβάλει στη διάδοση της τέχνης και ειδικότερα της χαρακτικής στο ευρύ κοινό. Και το αποδεικνύει εμπράκτως...
Στο ισόγειο του μουσείου λειτουργούν εργαστήρια χαρακτικής στα οποία γίνονται δύο σεμινάρια το χρόνο με μαθητές ηλικίας από 12 έως 75 ετών, παιδικά εργαστήρια που έχουν μεγάλη ανταπόκριση και περιοδικές εκθέσεις σημαντικών Ελλήνων και ξένων χαρακτών.
* Η έκθεση των έργων του Μαρκ Σαγκάλ διαρκεί έως 8 Αυγούστου (Καρατζά 15, τηλ.: 27220-24212). *
Σχόλια