Νίκος Ζακόπουλος (1)

ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ Νίκος (Μεσσήνη 1917 – 25.3.1997), γιατρός αλλά και θεατρικός συγγραφέας. Ο Νίκος Ζακόπουλος ξημερώνοντας η 25η Μαρτίου 1997 έφευγε για το ταξίδι χωρίς επιστροφή. Ήταν 80 χρόνων. Εργάστηκε με πάθος και ως γιατρός που ήταν αλλά και ως θεατρικός συγγραφέας. Πολέμησε στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, συνελήφθη κατά τον Εμφύλιο, τον έστειλαν στη Μακρόνησο. Από το 1955 άρχισε να αρθρογραφεί για θέματα υγείας σε εφημερίδες και περιοδικά. Έργα του: Ο ξένος, Το λεωφορείο, Ο κύριος με τα παρδαλά, Το τσίρκο, Η δικαίωση, Χαρίλαος Τρικούπης κ.ά.

Ζακόπουλος, Νίκος Ι.

Νίκος Ζακόπουλος (1917-1997). Ο Νίκος Ζακόπουλος γεννήθηκε στη Μεσσήνη της Πελοποννήσου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Παθολογίας και εργάστηκε ως γιατρός. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του Ε.Α.Μ., δράση για την οποία διώχτηκε και φυλακίστηκε. Διετέλεσε αρχηγός της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας και της Σχολής Χημικού Πολέμου. Δημοσίευσε και εξέδωσε ιατρικές και λογοτεχνικές μελέτες, ενώ συνεργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος και χρονικογράφος με έντυπα όπως η Ελευθεροτυπία, τα Νέα, η Βραδυνή και λογοτεχνικά περιοδικά. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1963 με το ταξιδιωτικό κείμενο Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ. και ακολούθησε η ποιητική συλλογή Διέξοδος (1969). Ασχολήθηκε επίσης με το διήγημα και με το θέατρο, με πρώτο έργο του τον Ξένο (1968), που παραστάθηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1972 για τη συλλογή Με γυμνό πρόσωπο), τον έπαινο του κρατικού θεατρικού διαγωνισμού (1969 για την Ομφάλη και 1973 για το Τσίρκο) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου (1973 για την Δικαίωση), το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1979 για τη συλλογή διηγημάτων Ο ένας και ο άλλος). Διακρίσεις πήρε επίσης για τα έργα του Ο χορός και Ιουλιανός ο οραματιστής. Έργα του παραστάθηκαν από πολλούς θιάσους και μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο. Διετέλεσε επίσης μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Ελληνικής Εταιρείας Γιατρών Λογοτεχνών και της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και του Άρματος Θέσπιδος. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Ζακόπουλου βλ. Καραντώνης Ανδρέας, «Ζακόπουλος Νίκος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας 6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Μόσχος Ε.Ν., «Νίκος Ζακόπουλος», Νέα Εστία 141, 1/5/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1676, σ.717. . (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Ο Ν. Ζακόπουλος της δράσης

«Φαίνεται πια, η μάθηση δεν δίνει χαρές όταν μένει κλεισμένη στείρα μέσα μας. Τα προϊόντα της ζητάνε να ξεπηδήσουν σε δημιουργία, να δοκιμαστούν στη ζωή και στην πράξη κι όταν ζητάς πράξη δεν υπάρχουν, το κενό μικραίνει λίγο, και υπάρχει πάντα...».

Κρατούμενος στις φυλακές «Αβέρωφ», μία από τις φυλακές και τις εξορίες που πέρασε αφού καταδικάστηκε σε ισόβια από το στρατοδικείο το '48, ο Νίκος Ζακόπουλος έκανε ό,τι έκανε ολόκληρη τη ζωή του: έγραφε και διάβαζε, μάθαινε και έγραφε.

Τα προϊόντα της προσωπικής του μάθησης δεν έμειναν κλεισμένα μέσα του. Ξεπήδησαν σε μία πολύπλευρη δημιουργία, που δοκιμάστηκε και στη ζωή και στην πράξη: γιατρός με ευρύτερες γνώσεις ιατρικής, έγινε γνωστός κυρίως ως σεξολόγος, υπογράφοντας μία σειρά από επιστημονικά εκλαϊκευτικά συγγράματα. Ταυτόχρονα, έγραφε θέατρο, πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, ταξιδιωτικά, χρονογραφήματα και άρθρα στην «Ελευθεροτυπία», στα «Νέα», στη «Βραδυνή» και σε περιοδικά. «Εξ ιδιοσυγκρασίας, άνθρωπος της δράσης», δήλωνε σε μία συνέντευξή του στην «Κ.Ε.» και στον Δημήτρη Γκιώνη το '88, εξηγώντας πώς κατορθώνει να χωρέσει σε ένα 24ωρο όλες αυτές τις δραστηριότητες.

Τα περίεργα παιχνίδια της ζωής τού στέρησαν όμως πρώτα αυτή τη δυνατότητα της συνεχούς παρατήρησης και δραστηριότητας: χτυπημένος από την άνοια -Αλτσχάιμερ- έζησε δύσκολα το τελευταίο διάστημα της ζωής του και πέθανε 25 Μαρτίου του 1997, στα 80 του χρόνια.

Τέσσερα χρόνια συμπληρώνονται λοιπόν από τον θάνατό του. Οι δικοί του όμως δεν θέλουν το μνημόσυνό του να είναι μία επιμνημόσυνη δέηση. Προτιμούν να τον θυμούνται θαλερό, να γράφει και να διαβάζει.

Γεννημένος στη Μεσσήνη της Μεσσηνίας, ο Νίκος Ζακόπουλος είχε αποφοιτήσει από την Ιατρική Σχολή Αθηνών. Πολέμησε στο αλβανικό μέτωπο και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων. Για την αντιστασιακή του δράση ως μέλος του ΕΑΜ επί Κατοχής και για τις αριστερές, προοδευτικές του ιδέες, καταδικάστηκε σε ισόβια και πέρασε μία 10ετία με εξορίες και φυλακές (Ικαρία, Γιάρο, Αβέρωφ). «Ως γιατρός», έγραφε για εκείνη την περίοδο της ζωής του, «γνώρισα δεκάδες μελλοθάνατους που εκτελέστηκαν το άλλο πρωί και έζησα τις εξομολογήσεις, την καρτερία και τον ηρωισμό τους...».

Από το 1956 που αποφυλακίστηκε, άρχισε ξανά να ασκεί την ιατρική. «Με απόφαση να ξεπεράσω το αδιέξοδο της επαγγελματικής ανυπαρξίας στο οποίο με καταδίκασαν οι εξορίες, οι φυλακές και επειδή ένοιωθα πάντα πώς ξέρω να γράφω, αφοσιώθηκα στην εκλαϊκευση της ιατρικής με θεμελιακό στόχο να διαφωτίσω την ελληνική οικογένεια αλλά και την κοινή γνώμη σε θεμελιώδη ζητήματα υγείας και υγιεινής και κοινωνικής ιατρικής». Από τα γνωστότερα σχετικά έργα του ήταν τα πολύτομα «Ο γιατρός της οικογένειας» και «Ο γιατρός στο σπίτι σας». Παράλληλα έγραφε ιατρικά άρθρα, καταγγέλλοντας, κάποτε την κατάσταση της δημόσιας υγείας στην Ελλάδα, με μία σειρά δημοσιευμάτων («Η αθλιότητα της ιατρικής» και «Επιχείρηση υγεία») που του στοίχισαν την παραπομπή του στο πειθαρχικό συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Αθηνών...

Από το επιστημονικό του έργο ξεχώριζε η έρευνά του για τη νοβοκαϊνη σε σχέση με το γήρας -γι' αυτό τον τομέα συνεργάστηκε και με τη Ρουμάνα γεροντολόγο Ασλάν- και η ενασχόλησή του με την αντιμετώπιση των σεξουαλικών προβλήματων («Σεξ-λεξικόν», «Σύμβουλος σεξουαλικών σχέσεων»).

Ενα διαφορετικό κεφάλαιο της ζωής του αφορούσε τη λογοτεχνία. Θεατρικά του έργα («Ο Ξένος», «Ομφάλη», «Δικαίωση» κ.ά.) ανέβηκαν στο Εθνικό Θέατρο, στο ΚΘΒΕ, στο Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη. Για το λογοτεχνικό του έργο βραβεύτηκε μεταξύ άλλων με το κρατικό βραβείο για τη «Συλλογή 16 διηγημάτων» και με βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το «Ο ένας και ο άλλος».

Και κοντά σε όλα αυτά είχε διατελέσει και μέλος των δ.σ. της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, του Εθνικού Θεάτρου, της Εταιρείας Λογοτεχνών κ.ά. «Αν θελήσουμε να εκτιμήσουμε τους ανθρώπους», έγραφε κάποτε ο ίδιος σε ένα κείμενο που εντάσσεται στο προσωπικό του αρχείο, «κάθε άνθρωπο, δεν έχουμε παρά να τον κοιτάξουμε στην πράξη. Η πράξη, τα έργα του, είναι εκείνα που δείχνουν τη φύση και το είδος των ανθρώπων και μοναχά από αυτά μπορούμε να κρίνουμε το έργο τους...». Και να το θυμόμαστε...

ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 26/03/2001

Τόπος Γέννησης: Μεσσήνη Έτος Γέννησης: 1917 Έτος Θανάτου: 1997 Λογοτεχνικές Κατηγορίες: Πεζογραφία Ποίηση Θέατρο - Σενάριο Μελέτη

Βιογραφικό Σημείωμα ΝΙΚΟΣ ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (1917-1997) Ο Νίκος Ζακόπουλος γεννήθηκε στη Μεσσήνη της Πελοποννήσου. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, όπου και αναγορεύτηκε διδάκτωρ Παθολογίας και εργάστηκε ως γιατρός. Κατά τη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπίατρος και τιμήθηκε με το μετάλλιο εξαιρέτων πράξεων και κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση ως μέλος του Ε.Α.Μ., δράση για την οποία διώχτηκε και φυλακίστηκε. Διετέλεσε αρχηγός της Σχολής Εφέδρων Αξιωματικών της Κέρκυρας και της Σχολής Χημικού Πολέμου. Δημοσίευσε και εξέδωσε ιατρικές και λογοτεχνικές μελέτες, ενώ συνεργάστηκε ως επιφυλλιδογράφος και χρονικογράφος με έντυπα όπως η Ελευθεροτυπία, τα Νέα, η Βραδυνή και λογοτεχνικά περιοδικά. Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1963 με το ταξιδιωτικό κείμενο Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ. και ακολούθησε η ποιητική συλλογή Διέξοδος (1969). Ασχολήθηκε επίσης με το διήγημα και με το θέατρο, με πρώτο έργο του τον Ξένο (1968), που παραστάθηκε από το Πειραματικό Θέατρο της Μαριέττας Ριάλδη. Τιμήθηκε με το Β΄ Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (1972 για τη συλλογή Με γυμνό πρόσωπο), τον έπαινο του κρατικού θεατρικού διαγωνισμού (1969 για την Ομφάλη και 1973 για το Τσίρκο) και το Α΄ Κρατικό Βραβείο Θεάτρου (1973 για την Δικαίωση), το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών (1979 για τη συλλογή διηγημάτων Ο ένας και ο άλλος). Διακρίσεις πήρε επίσης για τα έργα του Ο χορός και Ιουλιανός ο οραματιστής. Έργα του παραστάθηκαν από πολλούς θιάσους και μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο. Διετέλεσε επίσης μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Ελληνικής Εταιρείας Γιατρών Λογοτεχνών και της Εταιρείας Θεατρικών Συγγραφέων, Γενικός Γραμματέας του Εθνικού Θεάτρου και του Άρματος Θέσπιδος. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Νίκου Ζακόπουλου βλ. Καραντώνης Ανδρέας, «Ζακόπουλος Νίκος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. και Μόσχος Ε.Ν., «Νίκος Ζακόπουλος», Νέα Εστία141, 1/5/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1676, σ.717. .

Ενδεικτική Βιβλιογραφία • Βαρίκας Βάσος, «Άνθρωποι και τοπία. Άλκη Αγγελόγλου: Ταξίδι δίχως χάρτες (δοκίμια) – Ν.Ι.Ζακόπουλου: Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ. (εντυπώσεις)», Συγγραφείς και κείμεναΑ΄ (1961-1965), σ.75-77. Αθήνα, Ερμής, 1975 (πρώτη δημοσίευση στην εφημερίδα Το Βήμα, 18/2/1962). • Καραντώνης Ανδρέας, «Ζακόπουλος Νίκος», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας6. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. • Καραντώνης Ανδρέας, «Νίκου Ζακόπουλου: Διέξοδος», Νέα Εστία87, ετ.ΜΔ΄, 1η/3/1970, αρ.1024, σ.348-349. • Καραντώνης Ανδρέας, «Νίκου Ζακόπουλου: Ο Αυτόματος», Νέα Εστία103, ετ.ΝΒ΄, 1/2/1978, αρ.1214, σ.203-205. • Κλεάνθης Φάνης, Κριτική για τον Αυτόματο, Τα Νέα, 15/10/1977. • Μακρής Σόλων, «Θέατρο Έλσας Βεργή: Ο χορός του Ν.Ζακόπουλου», Νέα Εστία95, ετ.ΜΗ’ , 15/3/1974, αρ.1121, σ.412-413. • Μόσχος Ε.Ν., «Νίκος Ζακόπουλος», Νέα Εστία141, 1/5/1997, ετ.ΟΑ΄, αρ.1676, σ.717. • Μόσχος Ε.Ν., «Νίκου Ζακόπουλου: Ώρα πλην δύο», Νέα Εστία121, ετ.ΞΑ΄, 1/4/1987, αρ.1434, σ.481-482. • Σιατόπουλος Δ., Κριτική για το Με γυμνό πρόσωπο, Η Βραδυνή, 21/6/1977. • Σιατόπουλος Δ., Κριτική για το Ο ένας και ο άλλος, Η Βραδυνή, 22/11/1979. • Σταμέλος Δ., Κριτική για το Με γυμνό πρόσωπο, Ελευθεροτυπία, 2012/1979. • Σταμέλος Δ., Κριτική για τον Αυτόματο, Ελευθεροτυπία, 20/12/1979. • Σταμέλος Δ., Κριτική για το Εμείς, χτες, σήμερα, αύριο, Ελευθεροτυπία, 11/11/1982. • Τσαούσης Κ.Ι., Κριτική για τον Αυτόματο, Ελευθεροτυπία, 25/10/1977. • Τσαούσης Κ.Ι., Κριτική για το Ο ένας κι ο άλλος, Ελευθεροτυπία, 4/10/1979. • Φραγκόπουλος Θ.Δ., «Εθνικό Θέατρο: Νίκου Ζακόπουλου: Χαρίλαος Τρικούπης», Νέα Εστία119, ετ.Ξ΄, 15/4/1986, αρ.1411, σ.552-553. • Φραγκόπουλος Θ.Δ., «Εθνικό Θέατρο: Κωστούλας Μητροπούλου Η νταλίκα – Νίκου Ζακόπουλου Η επιστροφή», Νέα Εστία125, ετ.ΞΓ΄, 15/3/1989, αρ.1481, σ.410-411. • Φραγκόπουλος Θ.Δ., «Νίκου Ζακόπουλου: Η Ψυχολογία του Ηθοποιού», Νέα Εστία130, ετ.ΞΕ΄, 1/10/1991, αρ.1542, σ.1336. • Χατζίνης Γιάννης, «Νίκου Ζακόπουλου: Διηγήματα», Νέα Εστία93, ετ.ΜΖ΄, 1η/4/1973, αρ.1098, σ.488-489. • χ.σ., «Νίκος Ζακόπουλος», Παρουσίες, σ.38-39. Χριστούγεννα, 1973.

Εργογραφία (πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) Ι.Ποίηση • Διέξοδος. 1969. ΙI.Πεζογραφία • Διάλογο. 1961. • Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ. 1963. • Με γυμνό πρόσωπο (διηγήματα). 1975. • Ο αυτόματος. Αθήνα, Πλειάς, 1977. • Ο σημερινός κόσμος. 1977. • Ο ένας και ο άλλος· Διηγήματα· Σχέδιο εξωφύλλου Γιάννη Μιγάδη. Αθήνα, Γαλαξίας – Ερμείας, 1979. • Εμείς· Χτες, σήμερα και αύριο. Αθήνα, αφοι Βλάσση, 1982. • Μια παράξενη πόρνη. Αθήνα, Φιλιππότης, 1983. • - 2 Ώρα πλην δύο· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Φιλιππότης, 1986. • Ο αυριανός κόσμος· Δοκίμια. Αθήνα, Φιλιππότης, 1990. • Μια παράξενη πόρνη· Η επιστροφή. Αθήνα, Δωδώνη, 1992. ΙΙΙ.Θέατρο • Ο ξένος· Δραματική σάτιρα σε δύο πράξεις. Αθήνα, τυπ.Μανουσαρίδη, 1971. • Ομφάλη· Δραματική σάτιρα. Αθήνα, τυπ. Μαυρίδη, 1971. • Ο κύριος με τα παρδαλά. 1971. • Λεωφορείο· Δραματική σάτιρα σε δύο πράξεις. Αθήνα, τυπ. Μανουσαρίδη, 1971. • Ο γυρολόγος· Δραματική σάτιρα. Αθήνα, τυπ. Παπανικολάου, [1972]. • Τα σακάκια. Αθήνα, χ.χ. • Το τσίρκο. Αθήνα, τυπ. Παπανικολάου, 1972. • Ιουλιανός ο οραματιστής. Αθήνα, Δωδώνη, 1979. • Η Δίκη. Αθήνα, Δωδώνη, 1979. • Η δικαίωση – O χορός. Αθήνα, Δωδώνη, [1977]. • Η ιστορική εξόντωση· Μονόπρακτα από τον εμφύλιο. Αθήνα, Δωδώνη, 1981. • Βιασμός· Δράμα σε δυο πράξεις. Αθήνα, Δωδώνη, 1984. • Χαρίλαος Τρικούπης· Δράμα σε τρεις πράξεις. Αθήνα, Δωδώνη, 1984. • Άννα, Πατρίτσια, Μάγκυ (Η άλλη όψη)· Κοινωνικό δράμα σε δύο πράξεις. Αθήνα, Δωδώνη, 1985. ΙV. Ιατρικά συγγράμματα • Ιατρικά κοινωνικά θέματα. 1958. • Πορτραίτα υγείας. 1958. • Η ατομική καθαριότητα, η υγεία και η ζωή. 1959. • Ο γιατρός της οικογένειας. 1962. • Σύμβουλος σεξουαλικών σχέσεων. 1965. • Η δημόσια υγεία στην Ελλάδα. 1965. • Ο γιατρός στο σπίτι σαςΑ΄-Β΄. 1967 (και νέα επαυξημένη, πεντάτομη έκδοση, 1980). • Sex λεξικόν. 1970. • Η Ψυχολογία του ηθοποιού και η θεατρική παράσταση. Αθήνα, Δωδώνη, 1990. V. Συγκεντρωτικές εκδόσεις • Βίος – Έργα – Κρίσεις. Αθήνα, 1988.

ΝΙΚΟΣ ΖΑΚΟΠΟΥΛΟΣ  [1914] ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ: Γιατρός, δημοσιογράφος και συγγραφέας, γεννήθηκε το 1914 στη Μεσσήνη της Μεσσηνίας και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών.Από το 1954 αναπτύσσει έντονη συγγραφική δραστηριότητα, με θέματα επιστημονικής ,κοινωνικής ιατρικής.Αναπτύχθηκε ακόμη στη λογοτεχνία και στο θέατρο. Τα κυριώτερα απ’ τα ιατρικά του έργα : «Πορτραίτα υγείας»[1958] , «Ατομική καθαριότητα»[1959] , «Ο γιατρός της οικογένειας»[1962] , «Ιατρικά κοινωνικά θέματα»[1962] , «Η δημόσια υγεία στην Ελλάδα»[1964] , «Σύμβουλος σεξουαλικών σχέσεων»[1965] , «Ο γιατρός στο σπίτι σας»[1967] , «Σεξλεξικό»[1970]. Λογοτεχνικά έργα: «Το οδοιπορικό ενός Ι.Χ.» [ταξιδιωτικές εντυπώσεις 1963], «Διέξοδος»[ποιήματα 1968] , «Διηγήματα»[1972]. Για τα θεατρικά του έργα, έλαβε βραβεία, διακρίσεις και επαίνους κρατικών διαγωνισμών,κατά τα έτη:1966,1968,1969,1970,1971. ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ: 1.Ιουλιανός ο Οραματιστής , 2.Λεωφορείο , 3.Ο Γυρολόγος , 4.Ο Κύριος με τα Παρδαλά , 5.Ο Ξένος , 6.Ομφάλη , 7.Το Τσίρκο , 8.Χαρίλαος Τρικούπης.